بازاریابی شبکه‌ای چیست؟

بازاریابی شبکه‌ای (Network Marketing) یا بازاریابی چند سطحی (Multi-Level Marketing)  یا بازاریابی مستقیم (Direct Marketing) یکی از روش‌های بازاریابی است که شرکت‌ها محصولات خود را بدون تبلیغات خاصی به فروش می‌رسانند در واقع تبلیغات در این نوع بازاریابی به صورت صحبت کردن چهره به چهره و کلامی توسط مشتریان می‌باشد و خود شرکت تبلیغ، مستقیمی انجام نمی‌دهد. مشتریان می‌توانند پس از خرید مستقیم محصولات به تعداد دلخواه از شرکت مربوطه، در صورت تمایل محصولات را بازایابی کرده و در هر کجا که بخواهند به فروش برسانند  و در ازای فروش محصولات پورسانت دریافت نمایند. ولی کسب درآمد در این نوع بازاریابی به روش دیگری هم امکان پذیر است هر فرد می‌تواند افرادی را به‌ عنوان زیر مجموعه داشته باشد و به ازای فروش محصولات توسط افراد زیر مجموعه نیز پورسانت کسب نماید. یعنی هر چه تعداد زیر مجموعه‌های یک فرد بیشتر باشد با فروش بیشتر توسط این افراد طبیعتا سود بیشتری عاید او خواهد شد.

تفاوت بازاریابی شبکه‌ای با شرکت‌های هرمی:

در شرکت‌های هرمی کالای خاصی برای ارائه وجود ندارد  و این شرکت‌ها محصولی برای فروش ندارند و افرادی که به عنوان اعضای جدید وارد شرکت می‌شوند موظف به سرمایه گذاری در شرکت و معرفی افراد دیگر هستند افراد معرفی شده باید در شرکت سرمایه گذاری کنند و اعضای دیگری را معرفی نمایند و این مراحل به همین روال ادامه دارد. کمیسیون فدرال تجارت آمریکا اعلام کرده است: گاها این شرکت‌ها محصولی را بعنوان یکی از پلن‌های شرکت معرفی می‌کنند( با برنامه ریزی قبلی و حتی دروغین) ولی از آنجاییکه که هیچ هدفی برای فروش محصول ندارند قیمت محصول چند برابر قیمت اصلی آن خواهد بود و افرادی که قادر به تهیه‌ی محصولات نیستند پول پرداخت شده در پلن‌های اولیه را از دست خواهند داد . در شرکت‌های هرمی فردی که در راس است همواره ثروت هنگفتی به دست می‌آورد و برای ثروتمند شدن یک نفر، فرد یا افراد دیگری باید ثروت خود را از دست بدهند ولی در بازاریابی شبکه‌ای یا نتورک مارکتینگ ابتدا خود بازاریاب باید محصولاتش را بفروش برساند و در مرحله‌ی بعد افراد را به عنوان زیر مجموعه پیدا بکند و آنها هم بتوانند محصولات را بفروشند. در نتورک مارکتینک همه چیز به خود فرد بستگی دارد.

آیا با تلاش فروان موفقیت در بازاریابی شبکه‌ای، تضمین شده است؟

در دوره‌های آموزشی که در نتورک مارکتینگ برگزار می‌شود با جملات انگیزشی فراوانی مانند: ”  تو میتونی “، ” تلاشتو بکن حتما موفق میشی” ، ” فقط به ماشین چند میلیاردیت فکر کن ” ، ” بزا دیگران بهت بخندن ولی تو بی اعتنایی کن ” ، ” هرکی بهت میگه ادامه نده موفق نمیشی، حسوده” روبرو خواهید شد. از نقش جملات تاکیدی مثبت بر موفقیت نمی‌توان چشم پوشی کرد ولی لازمه‌ی موفقیت انتخاب مسیر صحیح است. بنابراین پیشنهاد می‌شود قبل از عضویت در هر بازاریابی شبکه‌ای موارد زیر را بررسی نمایید تا با خیال آسوده تر آغاز به فعالیت نمایید:

1- کسب اطلاعات درباره‌ی محصولات شرکت و بازار فروش آن. محصولات شرکت نباید تفاوت قیمت زیادی با دیگر محصولات موجود در بازار داشته باشند.

2- سعی کنید با عقل خود تصمیم بگیرید تا احساسات. تحقیق کنید و مطمئن شوید که این کار به درد شما می‌خورد؟ آیا با روحیات شما سازگار است؟

3- شناخت سابقه‌ی شرکت و مدیران آن و برقراری ارتباط با آنها برای کسب اطلاعات بیشتر

4- در صورت لزوم می‌توانید از یک مشاور حقوقی در این زمینه کمک بگیرید.

پایداری شرکت‌های شبکه‌ای:

 ریچارد پو نویسنده‌ی کتاب موج چهارم، نتورک مارکتینگ را به خواستن و تعهد خلاصه کرده است. و می‌گوید: شرکت‌هایی که از بازاریابی شبکه‌ای برای عرضه‌ی محصولات خود استفاده می‌کنند به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1– شرکت‌هایی که موفق شده و همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

2– شرکت‌هایی که عمر کوتاهی دارند.

به گفته ریچارد پو: زمان لازم برای مشخص شدن قدرت یک شرکت نتورک مارکتینگ در 5 سال اول فعالیت آن است. در 2 سال اول فعالیت یک شرکت شبکه‌ای 50 درصد احتمال شکست وجود دارد، بنابراین شرکتی که 5 سال از شروع فعالیت آن می‌گذرد احتمال شکستش به 1 درصد خواهد رسید و اگر روند رشد این شرکت بعد از 5 سال بیشتر از روند قبل از 5 سال آن باشد نشان دهنده‌ی  قدرت شرکت _ امانتداری و صداقت _ تجربه‌ی عملی _ آموزش صحیح و پلن‌ها موفق آن شرکت و پایبندی افراد عضو به شرکت و دیگر اعضا می‌باشد.

واقعیت‌هایی درباره‌ی بازاریابی شبکه‌ای:

بسیاری از افراد قبل از شروع فعالیت جدی خود در شرکت شبکه‌ای همواره به این فکر هستند که آیا واقعا این شغل به همان سادگی است که در جلسات آموزشی بیان می‌شود؟؟ آیا کسب درآمد بالا به همین سادگی امکان پذیر است؟؟ واقعیت موجود این است که هیچ تضمینی بر خاص بودن یا پردرآمد بودن این شغل وجود دارد و بیشتر افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند درآمد پایینی دارند. با استناد به  آمارهای موجود در economist و  wikipedia می‌توان به اطلاعات دقیق‌تری دست یافت:

نتورک مارکتینگ در آمریکا: در آمد سالانه‌ی 90 درصد از افراد فعال در بازاریابی شبکه‌ای در سال 1998 کمتر از 5000 دلار بوده است که این درآمد حتی برای داشتن یک زندگی بسیار معمولی نیز کافی نبوده است.

شرکت Mona Vie’s: در سال 2007 تنها 1 درصد از بازاریابان فعال در این شرکت موفق به کسب سود شدند.

آمارهای مشابه و موثق بسیاری از این قبیل در اینترنت وجود دارد که با مشاهده‌ی آنها متوجه می‌شوید که در بسیاری از موارد صحبت‌ها و وعده‌ها در این نوع بازاریابی یک توهم است و عملا درصد بسیار کمی از افراد می‌توانند به سود برسند.

بررسی قانونی بودن فعالیت شرکت نتورک مارکتینگ در ایران:

سه راه برای بررسی قانونی بودن فعالیت شرکت وجود دارد:

1- اولین سایت معتبری برای بررسی مجاز بودن یک شرکت شبکه‌ای در ایران وجود دارد توسط پلیس فتا را‌ه اندازی شده است: با مراجعه به سایت http://www.iranhoshdar.ir می‌توانید اطلاعات دقیقی درباره‌ی شرکت‌های مجاز به فعالیت بازاریابی شبکه‌ای کسب نمایید.

2- مراجعه به یکی از زیر‌دامنه‌های سایت صنعت و معدن و تجارت به آدرس http://www.networkmarketing.mimt.gov.ir و بررسی وضعیت فعالیت شرکت مربوطه.

3-مراجعه به سایت شرکت مورد نظر و بررسی نماد زیر که مجاز بودن یا نبودن فعالیت آن شرکت را مشخص می‌کند.